---

Extra informatie over het alfabet, de uitspraak en de vocaalharmonie

Het Turks heeft volgende bijzondere kenmerken:

1. Turks is een aggluniterende taal, dwz. door toevoegingen aan een woord krijgt het een andere betekenis, dit in tegenstelling tot talen die woorden verbuigen.
2. Geen voorvoegsels.
3. Door toevoegingen verandert de stam niet, Turks is rijk aan achtervoegsel.
4. Er is geen geslacht zoals hij, zij of het.
5. Er is een achtervoegsel voor vraagzinnen.
6. Het Turks heeft een vocaalharmonie.
7. Turkse woorden beginnen niet met een l,r of m. Woorden die in het Turks met deze letters beginnen zoals liman (haven) komen uit een andere taal.
8. Turks kent geen bepaalde lidwoorden als de en het, wel het onbepaald lidwoord bir (een).

Turks alfabet en uitspraak

Het Turks alfabet bestaat uit 29 letters:

a b c ç d e f g ğ h ı i j k l m n o ö p r s ş t u ü v y z

De letters q (=kü), w (=v) en x (=ks) komen in het Turkse alfabet niet voor.
Alle 8 klinkers worden zonder uitzondering kort uitgesproken.

Uitspraak van verscheidene letters:

c = dsch
g = zachte k
i = i
j = sch - zoals in 2de g van garage
o = oh
r = wordt gerold
u = oe
v = w - altijd uitgesproken als een w - viski

Het Turkse alfabet kent 6 extra letters:

ç = tsj - zoals in Tsjechië
ı= uh (of zoals de e in het woord de)
ö = eu
ğ = h - vrijwel niet hoorbaar, werd vroeger voor Arabische woorden gebruikt die de klank als het Nederlandse g hebben. In het Turks komt deze klank niet voor.
ş = sch
ü = u

-------------

Met vocaalharmonie wordt bedoeld dat de vocalen (klinkers) in een woord harmoniëren.

Het kan zijn dat de lipvorm bij alle klinkers in een woord gelijk zijn: (gerond, gespreid).
Of alle klinkers in een woord, voor of achter in de mond worden uitgesproken.

Vele achtervoegsels aan een woord passen hun klinker aan de voorafgaande klinker.
De klinkers zijn in twee groepen verdeeld: achterklinkers (doffe klinkers) en voorklinkers (heldere klinkers).

(Klik aub. op het beeld om te vergroten.)


Kleine vocaalharmonie

Bij de kleine vocaalharmonie volgt op de doffe klinker (a,ı,o,u) een a en op de heldere klinker (e,i,ö,ü) een e.
De kleine vocaalharmonie wordt bv. gebruikt bij de vorming van het meervoud.

Voorbeelden:
Huis Ev Huizen Evler
Appel Elma Appels Elmalar

Grote vocaalharmonie

De grote vocaalharmonie wordt bv. gebruikt bij de vorming van een vraag, waarbij -mi,-mı,-mu of -mü als achtervoegsel wordt toegevoegd.
Deze achtervoegsels worden altijd apart geschreven, dwz. het wordt niet aan het woord geplakt.

Voorbeelden:
Boek Kitap Het boek ? Kitap mı ?
School Okul De school ? Okul mu ?
Schrift Defter Het schrift ? Defter mi ?
Bril Gözlük De bril ? Gözlük mü ?

(bron: tapu.nl)